جایگاه پایه‌ای اتاق در طراحی مسکن

این پژوهش، در پی شناخت مفهوم وجایگاه اتاق‌ در معماری مسکونی و نقش آن‌ در تامین خُرسندی ساکنان است، تا علاوه بر بازنمایی اهمیت موضوع، تعیین وضعیت، ترکیب و گُزینش شُمار مناسب از اتاق‌های متفاوت ‌را در هنگام طراحی یا تدوین ضوابط معماری، ساماندهی کرده و آسان‌تر سازد. امروزه مشاهده می‌شود که اساس طراحی بیشتر خانه‌های متداول در ایران، فضای عمومی وسیعی است که معمولاً با آشپزخانة باز یک‌سَره بوده و سایر فضاها در باقیماندة سطح طرح جای گرفته‌اند. اما در معماری گذشتة این سرزمین، اتاق‌ها با عملکردهای پایه‌ای گونه‌گون، اندام‌های بنیادین خانه به حساب می‌آمدند. مطالعة میدانی نشان می‌دهد، امروزه نیز اتاق‌ها نقشی اساسی در رضایت ساکنان دارند. فراهم‌نشدن فضاهای کافی و مناسب در عرصه‌های متفاوت خانه به دلایلی مانند محدودیت‌های اقتصادی و اجرایی، به‌ویژه درتامین مسکن اقشار میان‌درآمد و کم درآمد، پیامد‌های ناخوشایند اجتماعی و فرهنگی را در پی دارد که جبران آنها دشوار و گاه ناممکن است. در جمع‌بندی این مقاله گفته می‌شود که در برنامه‌ریزی و طراحی مسکن، افزون بر الزامات فنی برای پایداری و ایمنی ساختمان، چرا و چگونه باید به انتظارات عملکردی و کیفی مهمی نیز در راستای تامین موقعیت‌ها یا اتاق‌های کافی و مناسب برای عرصه‌های مختلف زندگی خانواده، پرداخته شود.